Το πρόβλημα του Πλάνκ
Όπως στην επιστήμη έτσι και στην καθημερινή πολιτική ζωή οι πολλοί αντιστεκόμαστε στην όποια αλλαγή θεμελιώδους παραδείγματος.
Αντίσταση η οποία λειτουργεί ως ιδεολογικό ανοσοποιητικό σύστημα. Διαμορφώνεται από σταθερές πεποιθήσεις που λειτουργούν ως φίλτρο έναντι οποιασδήποτε ριζοσπαστικής αλλαγής που έρχεται σε διάσταση με προγενέστερες και υφιστάμενες σταθερές.
Το φαινόμενο αυτό οι ιστορικοί της επιστήμης αποκαλούν το Πρόβλημα του Πλάνκ, από το όνομα του φυσικού Μαξ Πλάνκ .
Μια τέτοια κατάσταση διαπερνά σήμερα το πολιτικό σύστημα της χώρας και τα κόμματα που διαχειρίζονται ή φιλοδοξούν να διαχειριστούν τις τύχες και το μέλλον της πατρίδας μας. Είναι εγκλωβισμένα στα υπαρκτά στερεότυπα.
Το μελαγχολικό κομφούζιο
Η παγκόσμια οικονομική κρίση χτύπησε το κέντρο του αχαλίνωτου, παρασιτικού καπιταλισμού, επεκτείνεται ραγδαία σε όλο το σύστημα. Η «οικονομία της «αθώας» απάτης» μετέτρεψε σε μια «στιγμή», γκουρού και εκατοντάδες «ταλέντα» σε απόλυτα μηδενικά
Οι παράλληλες εθνικές επιπτώσεις διαμορφώνονται από δυσμενείς ενδογενείς αιτίες, παθογένειες και ιδιαιτερότητες. Αποτελούν το πλαίσιο να αναδειχτεί σε όλο του το μεγαλείο, το πολύπλοκο αδιέξοδο που διέπει την ελληνική κοινωνία.
Τίθεται αντικειμενικά θέμα νέας ανάλυσης της κατάστασης στο νέο ιστορικό πλαίσιο, με προοπτική συντεταγμένης εξόδου και όχι ρυμούλκηση από τα γεγονότα όπως εξελίσσονται.
Είναι εμπράγματη ανάγκη σκέψης και δράσης και όχι νεφελώδη θεωρητική αναζήτηση «πολιτικών παρατηρητών» που δικαιώνονται στην συζήτηση ή τη γραφή. Με ποια θεωρία ή έστω θεώρηση των πραγμάτων πορευόμαστε.
Με ποια βούληση, ποια συμφέροντα, ποιες συμμαχίες, ποια πολιτική και σε ποια κατεύθυνση θα βαδίσουμε.
Συντελείται ένας παγκόσμιος οργανικός μετασχηματισμός, με εθνικές συνέπειες και ανάγκες, που επέβαλε «ο σιωπηρός εξαναγκασμός των οικονομικών σχέσεων», ο οποίος θα διαμορφώσει νέες σχέσεις, θέσεις, ευθύνες και δυνατότητες για κοινωνικές δυνάμεις, κόμματα, χώρες.
Η καταγραμμένη και αυξανόμενη απόγνωση των πολιτών διαμορφώνεται από την παρούσα οριακή διάταξη και δυνατότητα των υπαρκτών δυνάμεων και πολιτικών, για την προοπτική της ζωής τους.
Οι κυρίαρχες δυνάμεις εξουσίας, του πολιτικού και οικονομικού ολιγοπωλίου, προσπαθούν να θέσουν σε επανεκκίνηση τη μηχανή, προχωρώντας «με χαλασμένη πυξίδα σε συσκότιση».
Ενώ «οι καταπονημένες δυνάμεις» της κοινωνίας λειτουργούν σε συνθήκες ραγδαίας ριζοσπαστικοποίησης, ιδιαίτερα στους πιο ευαίσθητους κρίκους χωρίς πολιτική κατεύθυνση.
Μένει να δούμε αν η πολιτική και ιδεολογική ανοσία η οποία είναι ενσωματωμένη στο πολιτικό σύστημα, θα εμποτίσει και την κοινωνία στο σύνολο της ή τα ενστικτώδη ριζοσπαστικά κοινωνικά αντανακλαστικά μπορούν να οδηγήσουν τα πράγματα και τους πολιτικούς φορείς στην ανασύνθεση προς μια άλλη κατεύθυνση. Τα πρόσφατα παραδείγματα των επιμέρους κοινωνικών εκρήξεων δείχνουν ότι είναι ανάγκη να υπάρξει μια τέτοια εκδοχή των πραγμάτων. Εξαρτάται από μια διαφορετική εσωτερική βούληση και εν δυνάμει μια νέα συλλογική ευρεία πολιτικοκοινωνική δυναμική.
Ας έχουμε υπόψη ότι το ασυνείδητο προηγείται του συνειδητού και η αντικειμενική λογική της κίνησης των πραγμάτων προηγείται της υποκειμενικής λογικής των πρωταγωνιστών.
Το πλαίσιο αυτό οξύνει τις αντιφάσεις. Οδηγεί στην αμφισβήτηση και την εν δυνάμει αναίρεση, των υφιστάμενων ισορροπιών, του υπάρχοντος συγκροτήματος εξουσίας σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Πολίτες σε απόγνωση, κόμματα σε αποσύνθεση.
Διανύουμε φάση μετάβασης στην πολιτική σκηνή της επόμενης δεκαετίας. Σχηματοποιούνται οι νέοι συσχετισμοί και ισορροπίες σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο τόσο στο εσωτερικό πολιτικών φορέων και κοινωνίας όσο και στις μεταξύ τους σχέσεις.
Η αμφισβήτηση δεν είναι μονοσήμαντο αποτέλεσμα της κρίσης, ούτε περιορίζεται σε φορείς ή πρόσωπα. Περιλαμβάνει όλους και όλα. Όσους συνοψίζουν τα αδιέξοδα χαρακτηριστικά του σημερινού πολιτικού συστήματος. Αυτούς που συναπαρτίζουν και συγκροτούν το «σύστημα μαφία» αλά ελληνικά με την ανοχή ή σιωπή της κοινωνίας. Το κραταιό κομματικό και κρατικό, θεσμικό και εξωθεσμικό σύστημα, με τις διαχρονικές συναινετικές διαπλοκές, από εναλλασσόμενες γραφειοκρατίες.
Αποτέλεσμα οι περιοδικές κρίσεις, αποκαλύψεις και εκρήξεις, που παίρνουν καθολική διάσταση με ή χωρίς αφορμή.
Όλα αυτά συνιστούν μια καθολική κοινωνική απόρριψη, συνολικά της υπάρχουσας κατανομής και διαχείρισης εξουσίας και πλούτου. Διαμορφώνοντας ένα εκρηκτικό πολιτικό και κοινωνικό μίγμα.
Η κυβερνητική ψευδαίσθηση Καραμανλή βρίσκεται στο τέλος, με μόνη ορατή προοπτική, τη διαδοχή της από μια άλλη αυταπάτη.
Ο Πρωθυπουργός παρόλη τη δυνατότητα επιλογής, έστω και καθυστερημένα, της καλύτερης δυνατής ρητορικής προσέγγισης των πραγμάτων, αδυνατεί να αντεπεξέλθει στις σύνθετες ανάγκες της περιόδου, με πιθανότητα να αποδειχθεί πολιτικός μιας χρήσεως.
Στην ημερήσια διάταξη ψευδοπολιτική και ψευδοαλλαγές με μηδαμινά πρακτικά αποτελέσματα.
Η ΝΔ περιορίζεται στο διπλό ρόλο του διαμορφωτή και διαχειριστή ερειπίων που δημιουργεί η ίδια.
Οι ψευδαισθήσεις και οι αυταπάτες είναι καταδικασμένες να μη διαρκούν πολύ.
Πρόσκαιρη σωτηρία η συνολική πολιτική αμηχανία των υπολοίπων να βρουν κοινό παρονομαστή και ο αυτοεγκλωβισμός τους σε μια απατηλή αυτάρκεια ή αυτάρεσκες εμμονές.
Το ΠΑΣΟΚ αρκείται σε προγραμματικές αλλαγές διαχειριστικής φύσης.
Βαυκαλίζεται με την ελπίδα, ότι δεν είναι μέρος του προβλήματος. Ενώ είναι ζωτικό τμήμα του, ίσως και η κρίσιμη συνιστώσα του. Η κριτική φαντάζει ως αμφισβήτηση και η διαφορετική άποψη ενέχει προοπτική συνομωσίας. Λύνει τόσα προβλήματα, όσα και μια τρύπα στο νερό. Πολιτική κατά περίπτωση και κατ’ ανάγκη.
Δεν ξεκαθαρίζει μέτωπα, συσκοτίζει προβλήματα και ταλαντεύεται σε επιλογές.
Έχει αποκλείσει από το εσωτερικό του την πολιτική και τη «σύγκρουση» ως ζωτικό στοιχείο και έχει αναγάγει την ομόφωνη τελετουργία σε πολιτική.
Αδυνατεί να καταλάβει ότι η ριζοσπαστική καταγωγή του περιέχει και τη «σύγκρουση» και τη «συναίνεση» ως συστατικά στοιχεία ανέλιξης και προόδου του.
Στην καλύτερη περίπτωση οδηγείται σε συνασπισμό παραγόντων αλλά Ένωση Κέντρου, σε πιο σύγχρονη εκδοχή.
Το κόμμα ως περιεχόμενο, ρόλο και λειτουργία έχει χάσει τα πάντα. Απόμεινε ένας γραφειοκρατικός σκελετός με εναλλασσόμενο οργανωτικό τσελεμεντέ, χωρίς αποτελέσματα.
Η ιδεολογική, κοινωνική και πολιτική του σύνθεση είναι ένας πολιτικός χυλός, όπου οι μοναδικοί που «εκπροσωπούνται» είναι η κομματική και κρατική γραφειοκρατία με διάφορα προσωπεία και ταμπέλες.
Η στενή κοινωνική βάση του, είναι προσδεδεμένη στο φαντασιακό πεδίο της παραμυθίας κάποιας ιδιοτελούς δυνατότητας απόκτησης πλεονεκτημάτων από την επάνοδο στην εξουσία.
Έχει απομείνει ένα πολιτικό φάντασμα, με στελέχη που ακροβατούν να ισορροπήσουν συγκυριακά.
Μόνη επιλογή η σύγκρουση με τον πολιτικό καιροσκοπισμό και όλους τους κατ’ επάγγελμα και καθ’ έξι ιδιοτελείς τιποτόφρονες όλων των «ρευμάτων».
Η πραγματικότητα πέρα από οικείες φαντασιώσεις
Η επωδός των εκλογών, η οποία φαντάζει σωτήρια για πολλούς, μπορεί να αποδειχτεί το «πολιτικό τέλος» συνολικά του υπάρχοντος συστήματος αποκαλύπτοντας σε όλη τη διάσταση τους, υπάρχουσες διαχρονικές ανεπάρκειες, αν δεν συνοδευτεί με ριζικές αλλαγές.
Η αριθμητική εξασφάλιση μιας πλειοψηφίας δε σημαίνει τίποτα. Το πρόβλημα είναι η δημιουργία μιας νέας πολιτικής και κοινωνικής πλειοψηφίας που μπορεί να οδηγήσει και να στηρίξει την έξοδο από την κρίση. Μια νέα θεώρηση για ένα νέο παιχνίδι.
Νέα πολιτική και κοινωνική βούληση, με αυτογνωσία, προοπτική και μετάθεση του άξονα διαχείρισης προς όφελος της κοινωνίας, ώστε να εξισορροπήσει τη μέχρι τώρα κατάσταση.
Όποιο και να είναι το αποτέλεσμα αν δεν διαμορφωθεί μια διευρυμένη πολιτικά και κοινωνικά εξουσία, θα βρεθεί χωρίς συμμαχίες, αποκλεισμένη στο φρούριο και θα αναγκαστεί σε ένα «μακάβριο σόλο» με θνησιγενή αποτελέσματα, για το φορέα και τη χώρα, μεγαλώνοντας τη σύγχυση.
Η αλλαγή αν και όπως γίνει, θα προέλθει από μια παράλληλη κίνηση των πιο ριζοσπαστικών τμημάτων εντός των υπαρχόντων φορέων και τη συνάντηση με το ριζοσπαστισμό της κοινωνίας, εντός και εκτός των υπαρκτών κομματικών σχηματισμών.
Το πρόβλημα είναι ότι αν δεν έχεις υπαρκτό ριζοσπαστισμό στο εσωτερικό σου σε αυτή τη φάση, δεν μπορείς ούτε να παρακολουθήσεις, ούτε να δώσεις μάχη να ανασυνθέσεις και να προσανατολίσεις πολιτικά το ριζοσπαστισμό της κοινωνίας. Άρα και την εξουσία να πάρεις, θα την χάσεις σύντομα.
Σχηματοποιώντας την κατάσταση
Με δεδομένα όλα αυτά η μάχη της «αλλαγής» ανοίγει με νέους όρους και τίθεται σε δύο επίπεδα αλληλένδετα και επηρεαζόμενα.
α) ένα «εσωτερικό» της διάταξης των υπαρκτών πολιτικών δυνάμεων και της διαίρεσης τους σε Αριστερά - Δεξιά ή Πρόοδος - Συντήρηση και
β) ένα «εξωτερικό» παγκόσμιων συσχετισμών δύναμης
το οποίο τελικά είναι και το κυρίαρχο καθώς καθορίζει εν πολλοίς το εσωτερικό.
Στο εθνικό πλαίσιο η σύγκρουση περιλαμβάνει εκτός από εκλογές ή αλλαγή στην εξουσία και μια νέα σύνθεση της εξουσίας.
Από τη μια η στενή αντίληψη του κόμματος εξουσίας και από την άλλη μια ευρεία αντίληψη για την ανάγκη ενός νέου συνασπισμού εξουσίας με μακρόπνοη βιώσιμη προοπτική ριζοσπαστικής αλλαγής και εξουσίας
Αυτή η προσέγγιση περιέχει τις παρακάτω εκδοχές ή δυνατότητες
1. Συνέχιση της αλληλοδιαδοχής κυβερνήσεων του συρμού, που εκφράζουν συνασπισμούς των κυρίαρχων συμφερόντων με διαφορετική διάταξη ή τρόπο και συνέχιση του ίδιου έργου με άλλους πρωταγωνιστές
2. Διεύρυνση της πολιτικής και κοινωνικής βάσης της εξουσίας
είτε με ένα ευρύ συνασπισμό που μπορεί να περιλαμβάνει τις πέραν της Δεξιάς παράταξης πολιτικές δυνάμεις,
είτε με ένα συνασπισμό των πιο προωθημένων και ριζοσπαστικών τμημάτων των κυρίαρχων του πολιτικού συστήματος με ουσιαστική διάθεση ριζικών αλλαγών
Το ερώτημα είναι αν θα αναπαραχθεί για μία ακόμη φορά, η οικονομική, κοινωνική και πολιτική κυριαρχία των διαφόρων τμημάτων της εξουσιαστικής ελίτ, (συγκροτημένης κατά βάση στο κράτος) με στενή αντίληψη των συμφερόντων της. Αν ο κύκλος των «φρόνιμων δυνάμεων», θα συνεχίσει να νέμεται προς όφελος του, πλεόνασμα και ευημερία είτε σε περιόδους ανάπτυξης είτε σε περιόδους κρίσης.
Ή
Αν οι ανορθολογικές ζωντανές δυνάμεις, οι εκτός συστήματος θα πετύχουν μια νέα κατάσταση. Ώστε να τεθεί τέρμα στο οικονομικό και πολιτικό μονοπώλιο των κυρίαρχων μερίδων με αλλαγή συσχετισμών και ισορροπιών.
Το αίτημα σε εθνικό επίπεδο δεν είναι άλλο από μια νέα Ριζοσπαστική αναθεώρηση των πραγμάτων σε όλο το πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό και θεσμικό εύρος και βάθος.
Αυτό περιλαμβάνει νέο παραγωγικό και ανταγωνιστικό πρότυπο, ανακατανομή της πολιτικής και κοινωνικής εξουσίας, νέα ισορροπία και σχέση πολιτικής, οικονομίας, κοινωνίας και αποτελεσματική δομή και λειτουργία του Κράτους.
Αν σε προηγούμενη φάση το ζωτικό για την Ελλάδα ήταν
α) να καταφέρει να ενταχθεί ισότιμα και να διατηρήσει τη θέση της στο κέντρο των Ευρωπαϊκών εξελίξεων και ταυτόχρονα
β) να κατορθώσει να μην περιθωριοποιηθούν ομάδες πληθυσμού των ευάλωτων κοινωνικών κατηγοριών
Δηλαδή μια ουσιαστική αναβάθμιση στο Παγκόσμιο Καπιταλιστικό Σύστημα και επιβίωση μέσα σε αυτό, μέσα από τη δημιουργία ενός νέου ανταγωνιστικού παραγωγικού συστήματος και ενός αποτελεσματικού κοινωνικού συστήματος τώρα το ζήτημα τίθεται συνολικά για την Ευρώπη και τον πυρήνα της.
Στην Ευρώπη, όπως συνέβη και στην Αμερική με άλλο περιεχόμενο, συνυπάρχουν και συγκρούονται δύο βασικά ρεύματα :
α) ένα κοινωνικό ριζοσπαστικό, που επιζητεί αλλαγές στην κατεύθυνση, το περιεχόμενο και τα κοινωνικά αποτελέσματα της εμπράγματης πολιτικής και
β) ένα συντηρητικό, που θέλει απλά να σωθεί το «σύστημα», να επιβιώσει η προηγούμενη κατάσταση ανανεωμένη. Να αλλάξει η ρητορεία και η εικόνα αλλά να παραμείνουν ίδια τα πράγματα
Το ποιο, που και πως θα «νικήσει» και ποια μορφή θα έχει, θα καθοριστεί από πολλά που ούτε μπορούν προσδιοριστούν ούτε να προβλεφθούν στη διαπλοκή, την εξέλιξη και τα αποτελέσματα τους σε κάθε περιοχή.
Το ερώτημα για την Ευρώπη είναι αν θα μπορέσει να σταθεί ενωμένη και να συνδιαμορφώσει τη νέα κατάσταση πραγμάτων ή θα ακολουθήσει τους κανόνες που θα θέσουν άλλοι.
Αν θα αναθεωρήσει την προσέγγιση του κόσμου που έχει ως τώρα και θα τεθεί στο κέντρο των εξελίξεων ή θα περιθωριοποιηθεί με αναλογικές συνέπειες για όλα τα επιμέρους τμήματα της.
Σε αυτή τη φάση δε θα περιθωριοποιούνται κάποια κοινωνικά τμήματα των χωρών μας αλλά ίσως και ολόκληρες χώρες.
Ανάγκη η διατύπωση μιας νέας «ευρωπαϊκής» προσέγγισης του κόσμου και ενός νέου ευρωπαϊκού κοινωνικού και πολιτικού συμβολαίου.
Μπορεί το μυστικό μιας παγκόσμιας αποδεκτής κατανομής πόρων, πλούτου και εξουσίας να μην το έχει ανακαλύψει κανείς μέχρι τώρα, πάντως πρέπει να το επιδιώξουμε.
Η κυριαρχία του παρασιτικού Καπιταλισμού, ως αντιπαραγωγικής διαδικασίας από την άποψη της υλικής παραγωγής και αναπαραγωγικής από την άποψη της κοινωνικής κατάστασης έφτασε στο όριο, δεν είναι ανεκτός και αποδεκτός με τη μορφή, τις σχέσεις και τις ανισότητες που δημιούργησε.
Το δίλημμα είναι μεταξύ ενός νέου συλλογικού μοντέλου ελέγχου και εξημέρωσης των αγορών ή μιας εκ νέου υποταγή σε αυτές και τα συμφέροντα.
Έτσι το αίτημα σε παγκόσμιο επίπεδο επικεντρώνεται στην επίτευξη, καταρχήν μιας Νέας Παγκόσμιας Συλλογικής Χρηματοοικονομικής Αρχιτεκτονικής και εν συνεχεία αντικατάσταση του αυτοδιορισμένου διευθυντηρίου του κόσμου με μια νέα πολιτική, οικονομική και στρατιωτική παγκόσμια πολυπολική διευθέτηση.
Μια τέτοια κατεύθυνση πρέπει να περιλαμβάνει αναίρεση του μονοδιάστατου κόσμου, των επινοημένων ή κατασκευασμένων εχθρών, των μονομερών συμφερόντων, της ήπιας χειραγώγησης ή της αυταρχικής επιβολής της θέλησης του.
Τη νέα ισορροπία των παγκόσμιων οικονομικών πόλων, την εξισορρόπηση των ασύμμετρων σχέσεων ισχύος, τη συνολική επαδιατύπωση αξιών, σχέσεων και ισορροπιών μεταξύ κεφαλαίου-εργασίας, κοινωνίας-οικονομίας-πολιτικής, ΗΠΑ – Ευρώπης – Ρωσίας – Κίνας και του υπόλοιπου κόσμου.
Σε αυτή τη φάση μεταβολής, είναι πασιφανές το έλλειμμα των σοσιαλιστών της διεθνούς. Των σοσιαλιστών που έγιναν δημοφιλείς όταν παραδόθηκαν. Τότε που οι βεβαιότητες κυριαρχούσαν. Τώρα καλούνται να επανακάμψουν στις ριζοσπαστικές κοινωνικές και πολιτικές ρίζες τους. Να μετασχηματίσουν τη σοσιαλιστική φιλοδοξία και να διεκδικήσουν την παρουσία της στον 21ο αιώνα με σύγχρονους όρους.
«Αντίο αλλοτινή ζωή»
Μέχρι τώρα η κοινωνία είχε συνηθίσει να μην εκδηλώνεται με εξωτερικές μεγάλες πράξεις και χειρονομίες. Να επιλέγει μορφές έκφρασης και δράσης «πιο εσωτερικές» παρά «επί σκηνής». Τώρα κάτω από το βάρος των οικονομικών εξελίξεων, αρχίζει να αναζητεί νέα πολιτική και κοινωνική αλήθεια έξω από τις υπάρχουσες.
Οι πολίτες συνειδητοποιούν την ανάγκη για αλλαγές που απαιτούνται στο πολιτικό σύστημα, στους θεσμούς, στις υπάρχουσες ισορροπίες σε κόμματα και πρόσωπα και δεν πραγματοποιούνται.
Η δημοσκοπική εναπόθεση της ελπίδας στον «Κανένα» κάνει αισθητή στους υπάρχοντες φορείς κάποιες από τις μέχρι τώρα διεργασίες και επιλογές. Αναζητά να εκφράσει τη συσσωρευμένη ριζοσπαστική ενέργεια. Κηρύττει αντίσταση, κι όταν βρίσκει αφορμές εκρήγνυται.
Οι πιο ευαίσθητοι δέκτες, με φυσικό και ανεπιτήδευτο τρόπο ξεπερνάνε πολιτικές συμβάσεις σχημάτων και προσώπων και προχωράνε βήμα, βήμα.
Προς το παρόν υφίστανται ως ανοργάνωτο πλήθος, όπου τώρα ο καθένας πραγματοποιεί την ατομική αποκήρυξη, της μέχρι τώρα κατάστασης.
Ξεκινάει μια αδέσμευτη περιπλάνηση και πλησιάζει με ορμή προς την πολιτική ανυποταξία..
Η αφανής κοινωνία και οι αυτοδίδακτοι πολίτες αποκτούν συνείδηση της περιόδου που διανύουμε. Αυτοεξερευνά και αποκτά συνείδηση των δυνατοτήτων της.
Οι άγονες προσπάθειες διεκδικούν να δημιουργήσουν μια νέα ανέκδοτη όψη των πραγμάτων, μια νέα πολιτικοκοινωνική διέξοδο, γνήσια αποτύπωση μια νέας αλλαγής.
Όπως στην επιστήμη έτσι και στην καθημερινή πολιτική ζωή οι πολλοί αντιστεκόμαστε στην όποια αλλαγή θεμελιώδους παραδείγματος.
Αντίσταση η οποία λειτουργεί ως ιδεολογικό ανοσοποιητικό σύστημα. Διαμορφώνεται από σταθερές πεποιθήσεις που λειτουργούν ως φίλτρο έναντι οποιασδήποτε ριζοσπαστικής αλλαγής που έρχεται σε διάσταση με προγενέστερες και υφιστάμενες σταθερές.
Το φαινόμενο αυτό οι ιστορικοί της επιστήμης αποκαλούν το Πρόβλημα του Πλάνκ, από το όνομα του φυσικού Μαξ Πλάνκ .
Μια τέτοια κατάσταση διαπερνά σήμερα το πολιτικό σύστημα της χώρας και τα κόμματα που διαχειρίζονται ή φιλοδοξούν να διαχειριστούν τις τύχες και το μέλλον της πατρίδας μας. Είναι εγκλωβισμένα στα υπαρκτά στερεότυπα.
Το μελαγχολικό κομφούζιο
Η παγκόσμια οικονομική κρίση χτύπησε το κέντρο του αχαλίνωτου, παρασιτικού καπιταλισμού, επεκτείνεται ραγδαία σε όλο το σύστημα. Η «οικονομία της «αθώας» απάτης» μετέτρεψε σε μια «στιγμή», γκουρού και εκατοντάδες «ταλέντα» σε απόλυτα μηδενικά
Οι παράλληλες εθνικές επιπτώσεις διαμορφώνονται από δυσμενείς ενδογενείς αιτίες, παθογένειες και ιδιαιτερότητες. Αποτελούν το πλαίσιο να αναδειχτεί σε όλο του το μεγαλείο, το πολύπλοκο αδιέξοδο που διέπει την ελληνική κοινωνία.
Τίθεται αντικειμενικά θέμα νέας ανάλυσης της κατάστασης στο νέο ιστορικό πλαίσιο, με προοπτική συντεταγμένης εξόδου και όχι ρυμούλκηση από τα γεγονότα όπως εξελίσσονται.
Είναι εμπράγματη ανάγκη σκέψης και δράσης και όχι νεφελώδη θεωρητική αναζήτηση «πολιτικών παρατηρητών» που δικαιώνονται στην συζήτηση ή τη γραφή. Με ποια θεωρία ή έστω θεώρηση των πραγμάτων πορευόμαστε.
Με ποια βούληση, ποια συμφέροντα, ποιες συμμαχίες, ποια πολιτική και σε ποια κατεύθυνση θα βαδίσουμε.
Συντελείται ένας παγκόσμιος οργανικός μετασχηματισμός, με εθνικές συνέπειες και ανάγκες, που επέβαλε «ο σιωπηρός εξαναγκασμός των οικονομικών σχέσεων», ο οποίος θα διαμορφώσει νέες σχέσεις, θέσεις, ευθύνες και δυνατότητες για κοινωνικές δυνάμεις, κόμματα, χώρες.
Η καταγραμμένη και αυξανόμενη απόγνωση των πολιτών διαμορφώνεται από την παρούσα οριακή διάταξη και δυνατότητα των υπαρκτών δυνάμεων και πολιτικών, για την προοπτική της ζωής τους.
Οι κυρίαρχες δυνάμεις εξουσίας, του πολιτικού και οικονομικού ολιγοπωλίου, προσπαθούν να θέσουν σε επανεκκίνηση τη μηχανή, προχωρώντας «με χαλασμένη πυξίδα σε συσκότιση».
Ενώ «οι καταπονημένες δυνάμεις» της κοινωνίας λειτουργούν σε συνθήκες ραγδαίας ριζοσπαστικοποίησης, ιδιαίτερα στους πιο ευαίσθητους κρίκους χωρίς πολιτική κατεύθυνση.
Μένει να δούμε αν η πολιτική και ιδεολογική ανοσία η οποία είναι ενσωματωμένη στο πολιτικό σύστημα, θα εμποτίσει και την κοινωνία στο σύνολο της ή τα ενστικτώδη ριζοσπαστικά κοινωνικά αντανακλαστικά μπορούν να οδηγήσουν τα πράγματα και τους πολιτικούς φορείς στην ανασύνθεση προς μια άλλη κατεύθυνση. Τα πρόσφατα παραδείγματα των επιμέρους κοινωνικών εκρήξεων δείχνουν ότι είναι ανάγκη να υπάρξει μια τέτοια εκδοχή των πραγμάτων. Εξαρτάται από μια διαφορετική εσωτερική βούληση και εν δυνάμει μια νέα συλλογική ευρεία πολιτικοκοινωνική δυναμική.
Ας έχουμε υπόψη ότι το ασυνείδητο προηγείται του συνειδητού και η αντικειμενική λογική της κίνησης των πραγμάτων προηγείται της υποκειμενικής λογικής των πρωταγωνιστών.
Το πλαίσιο αυτό οξύνει τις αντιφάσεις. Οδηγεί στην αμφισβήτηση και την εν δυνάμει αναίρεση, των υφιστάμενων ισορροπιών, του υπάρχοντος συγκροτήματος εξουσίας σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Πολίτες σε απόγνωση, κόμματα σε αποσύνθεση.
Διανύουμε φάση μετάβασης στην πολιτική σκηνή της επόμενης δεκαετίας. Σχηματοποιούνται οι νέοι συσχετισμοί και ισορροπίες σε εθνικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο τόσο στο εσωτερικό πολιτικών φορέων και κοινωνίας όσο και στις μεταξύ τους σχέσεις.
Η αμφισβήτηση δεν είναι μονοσήμαντο αποτέλεσμα της κρίσης, ούτε περιορίζεται σε φορείς ή πρόσωπα. Περιλαμβάνει όλους και όλα. Όσους συνοψίζουν τα αδιέξοδα χαρακτηριστικά του σημερινού πολιτικού συστήματος. Αυτούς που συναπαρτίζουν και συγκροτούν το «σύστημα μαφία» αλά ελληνικά με την ανοχή ή σιωπή της κοινωνίας. Το κραταιό κομματικό και κρατικό, θεσμικό και εξωθεσμικό σύστημα, με τις διαχρονικές συναινετικές διαπλοκές, από εναλλασσόμενες γραφειοκρατίες.
Αποτέλεσμα οι περιοδικές κρίσεις, αποκαλύψεις και εκρήξεις, που παίρνουν καθολική διάσταση με ή χωρίς αφορμή.
Όλα αυτά συνιστούν μια καθολική κοινωνική απόρριψη, συνολικά της υπάρχουσας κατανομής και διαχείρισης εξουσίας και πλούτου. Διαμορφώνοντας ένα εκρηκτικό πολιτικό και κοινωνικό μίγμα.
Η κυβερνητική ψευδαίσθηση Καραμανλή βρίσκεται στο τέλος, με μόνη ορατή προοπτική, τη διαδοχή της από μια άλλη αυταπάτη.
Ο Πρωθυπουργός παρόλη τη δυνατότητα επιλογής, έστω και καθυστερημένα, της καλύτερης δυνατής ρητορικής προσέγγισης των πραγμάτων, αδυνατεί να αντεπεξέλθει στις σύνθετες ανάγκες της περιόδου, με πιθανότητα να αποδειχθεί πολιτικός μιας χρήσεως.
Στην ημερήσια διάταξη ψευδοπολιτική και ψευδοαλλαγές με μηδαμινά πρακτικά αποτελέσματα.
Η ΝΔ περιορίζεται στο διπλό ρόλο του διαμορφωτή και διαχειριστή ερειπίων που δημιουργεί η ίδια.
Οι ψευδαισθήσεις και οι αυταπάτες είναι καταδικασμένες να μη διαρκούν πολύ.
Πρόσκαιρη σωτηρία η συνολική πολιτική αμηχανία των υπολοίπων να βρουν κοινό παρονομαστή και ο αυτοεγκλωβισμός τους σε μια απατηλή αυτάρκεια ή αυτάρεσκες εμμονές.
Το ΠΑΣΟΚ αρκείται σε προγραμματικές αλλαγές διαχειριστικής φύσης.
Βαυκαλίζεται με την ελπίδα, ότι δεν είναι μέρος του προβλήματος. Ενώ είναι ζωτικό τμήμα του, ίσως και η κρίσιμη συνιστώσα του. Η κριτική φαντάζει ως αμφισβήτηση και η διαφορετική άποψη ενέχει προοπτική συνομωσίας. Λύνει τόσα προβλήματα, όσα και μια τρύπα στο νερό. Πολιτική κατά περίπτωση και κατ’ ανάγκη.
Δεν ξεκαθαρίζει μέτωπα, συσκοτίζει προβλήματα και ταλαντεύεται σε επιλογές.
Έχει αποκλείσει από το εσωτερικό του την πολιτική και τη «σύγκρουση» ως ζωτικό στοιχείο και έχει αναγάγει την ομόφωνη τελετουργία σε πολιτική.
Αδυνατεί να καταλάβει ότι η ριζοσπαστική καταγωγή του περιέχει και τη «σύγκρουση» και τη «συναίνεση» ως συστατικά στοιχεία ανέλιξης και προόδου του.
Στην καλύτερη περίπτωση οδηγείται σε συνασπισμό παραγόντων αλλά Ένωση Κέντρου, σε πιο σύγχρονη εκδοχή.
Το κόμμα ως περιεχόμενο, ρόλο και λειτουργία έχει χάσει τα πάντα. Απόμεινε ένας γραφειοκρατικός σκελετός με εναλλασσόμενο οργανωτικό τσελεμεντέ, χωρίς αποτελέσματα.
Η ιδεολογική, κοινωνική και πολιτική του σύνθεση είναι ένας πολιτικός χυλός, όπου οι μοναδικοί που «εκπροσωπούνται» είναι η κομματική και κρατική γραφειοκρατία με διάφορα προσωπεία και ταμπέλες.
Η στενή κοινωνική βάση του, είναι προσδεδεμένη στο φαντασιακό πεδίο της παραμυθίας κάποιας ιδιοτελούς δυνατότητας απόκτησης πλεονεκτημάτων από την επάνοδο στην εξουσία.
Έχει απομείνει ένα πολιτικό φάντασμα, με στελέχη που ακροβατούν να ισορροπήσουν συγκυριακά.
Μόνη επιλογή η σύγκρουση με τον πολιτικό καιροσκοπισμό και όλους τους κατ’ επάγγελμα και καθ’ έξι ιδιοτελείς τιποτόφρονες όλων των «ρευμάτων».
Η πραγματικότητα πέρα από οικείες φαντασιώσεις
Η επωδός των εκλογών, η οποία φαντάζει σωτήρια για πολλούς, μπορεί να αποδειχτεί το «πολιτικό τέλος» συνολικά του υπάρχοντος συστήματος αποκαλύπτοντας σε όλη τη διάσταση τους, υπάρχουσες διαχρονικές ανεπάρκειες, αν δεν συνοδευτεί με ριζικές αλλαγές.
Η αριθμητική εξασφάλιση μιας πλειοψηφίας δε σημαίνει τίποτα. Το πρόβλημα είναι η δημιουργία μιας νέας πολιτικής και κοινωνικής πλειοψηφίας που μπορεί να οδηγήσει και να στηρίξει την έξοδο από την κρίση. Μια νέα θεώρηση για ένα νέο παιχνίδι.
Νέα πολιτική και κοινωνική βούληση, με αυτογνωσία, προοπτική και μετάθεση του άξονα διαχείρισης προς όφελος της κοινωνίας, ώστε να εξισορροπήσει τη μέχρι τώρα κατάσταση.
Όποιο και να είναι το αποτέλεσμα αν δεν διαμορφωθεί μια διευρυμένη πολιτικά και κοινωνικά εξουσία, θα βρεθεί χωρίς συμμαχίες, αποκλεισμένη στο φρούριο και θα αναγκαστεί σε ένα «μακάβριο σόλο» με θνησιγενή αποτελέσματα, για το φορέα και τη χώρα, μεγαλώνοντας τη σύγχυση.
Η αλλαγή αν και όπως γίνει, θα προέλθει από μια παράλληλη κίνηση των πιο ριζοσπαστικών τμημάτων εντός των υπαρχόντων φορέων και τη συνάντηση με το ριζοσπαστισμό της κοινωνίας, εντός και εκτός των υπαρκτών κομματικών σχηματισμών.
Το πρόβλημα είναι ότι αν δεν έχεις υπαρκτό ριζοσπαστισμό στο εσωτερικό σου σε αυτή τη φάση, δεν μπορείς ούτε να παρακολουθήσεις, ούτε να δώσεις μάχη να ανασυνθέσεις και να προσανατολίσεις πολιτικά το ριζοσπαστισμό της κοινωνίας. Άρα και την εξουσία να πάρεις, θα την χάσεις σύντομα.
Σχηματοποιώντας την κατάσταση
Με δεδομένα όλα αυτά η μάχη της «αλλαγής» ανοίγει με νέους όρους και τίθεται σε δύο επίπεδα αλληλένδετα και επηρεαζόμενα.
α) ένα «εσωτερικό» της διάταξης των υπαρκτών πολιτικών δυνάμεων και της διαίρεσης τους σε Αριστερά - Δεξιά ή Πρόοδος - Συντήρηση και
β) ένα «εξωτερικό» παγκόσμιων συσχετισμών δύναμης
το οποίο τελικά είναι και το κυρίαρχο καθώς καθορίζει εν πολλοίς το εσωτερικό.
Στο εθνικό πλαίσιο η σύγκρουση περιλαμβάνει εκτός από εκλογές ή αλλαγή στην εξουσία και μια νέα σύνθεση της εξουσίας.
Από τη μια η στενή αντίληψη του κόμματος εξουσίας και από την άλλη μια ευρεία αντίληψη για την ανάγκη ενός νέου συνασπισμού εξουσίας με μακρόπνοη βιώσιμη προοπτική ριζοσπαστικής αλλαγής και εξουσίας
Αυτή η προσέγγιση περιέχει τις παρακάτω εκδοχές ή δυνατότητες
1. Συνέχιση της αλληλοδιαδοχής κυβερνήσεων του συρμού, που εκφράζουν συνασπισμούς των κυρίαρχων συμφερόντων με διαφορετική διάταξη ή τρόπο και συνέχιση του ίδιου έργου με άλλους πρωταγωνιστές
2. Διεύρυνση της πολιτικής και κοινωνικής βάσης της εξουσίας
είτε με ένα ευρύ συνασπισμό που μπορεί να περιλαμβάνει τις πέραν της Δεξιάς παράταξης πολιτικές δυνάμεις,
είτε με ένα συνασπισμό των πιο προωθημένων και ριζοσπαστικών τμημάτων των κυρίαρχων του πολιτικού συστήματος με ουσιαστική διάθεση ριζικών αλλαγών
Το ερώτημα είναι αν θα αναπαραχθεί για μία ακόμη φορά, η οικονομική, κοινωνική και πολιτική κυριαρχία των διαφόρων τμημάτων της εξουσιαστικής ελίτ, (συγκροτημένης κατά βάση στο κράτος) με στενή αντίληψη των συμφερόντων της. Αν ο κύκλος των «φρόνιμων δυνάμεων», θα συνεχίσει να νέμεται προς όφελος του, πλεόνασμα και ευημερία είτε σε περιόδους ανάπτυξης είτε σε περιόδους κρίσης.
Ή
Αν οι ανορθολογικές ζωντανές δυνάμεις, οι εκτός συστήματος θα πετύχουν μια νέα κατάσταση. Ώστε να τεθεί τέρμα στο οικονομικό και πολιτικό μονοπώλιο των κυρίαρχων μερίδων με αλλαγή συσχετισμών και ισορροπιών.
Το αίτημα σε εθνικό επίπεδο δεν είναι άλλο από μια νέα Ριζοσπαστική αναθεώρηση των πραγμάτων σε όλο το πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό και θεσμικό εύρος και βάθος.
Αυτό περιλαμβάνει νέο παραγωγικό και ανταγωνιστικό πρότυπο, ανακατανομή της πολιτικής και κοινωνικής εξουσίας, νέα ισορροπία και σχέση πολιτικής, οικονομίας, κοινωνίας και αποτελεσματική δομή και λειτουργία του Κράτους.
Αν σε προηγούμενη φάση το ζωτικό για την Ελλάδα ήταν
α) να καταφέρει να ενταχθεί ισότιμα και να διατηρήσει τη θέση της στο κέντρο των Ευρωπαϊκών εξελίξεων και ταυτόχρονα
β) να κατορθώσει να μην περιθωριοποιηθούν ομάδες πληθυσμού των ευάλωτων κοινωνικών κατηγοριών
Δηλαδή μια ουσιαστική αναβάθμιση στο Παγκόσμιο Καπιταλιστικό Σύστημα και επιβίωση μέσα σε αυτό, μέσα από τη δημιουργία ενός νέου ανταγωνιστικού παραγωγικού συστήματος και ενός αποτελεσματικού κοινωνικού συστήματος τώρα το ζήτημα τίθεται συνολικά για την Ευρώπη και τον πυρήνα της.
Στην Ευρώπη, όπως συνέβη και στην Αμερική με άλλο περιεχόμενο, συνυπάρχουν και συγκρούονται δύο βασικά ρεύματα :
α) ένα κοινωνικό ριζοσπαστικό, που επιζητεί αλλαγές στην κατεύθυνση, το περιεχόμενο και τα κοινωνικά αποτελέσματα της εμπράγματης πολιτικής και
β) ένα συντηρητικό, που θέλει απλά να σωθεί το «σύστημα», να επιβιώσει η προηγούμενη κατάσταση ανανεωμένη. Να αλλάξει η ρητορεία και η εικόνα αλλά να παραμείνουν ίδια τα πράγματα
Το ποιο, που και πως θα «νικήσει» και ποια μορφή θα έχει, θα καθοριστεί από πολλά που ούτε μπορούν προσδιοριστούν ούτε να προβλεφθούν στη διαπλοκή, την εξέλιξη και τα αποτελέσματα τους σε κάθε περιοχή.
Το ερώτημα για την Ευρώπη είναι αν θα μπορέσει να σταθεί ενωμένη και να συνδιαμορφώσει τη νέα κατάσταση πραγμάτων ή θα ακολουθήσει τους κανόνες που θα θέσουν άλλοι.
Αν θα αναθεωρήσει την προσέγγιση του κόσμου που έχει ως τώρα και θα τεθεί στο κέντρο των εξελίξεων ή θα περιθωριοποιηθεί με αναλογικές συνέπειες για όλα τα επιμέρους τμήματα της.
Σε αυτή τη φάση δε θα περιθωριοποιούνται κάποια κοινωνικά τμήματα των χωρών μας αλλά ίσως και ολόκληρες χώρες.
Ανάγκη η διατύπωση μιας νέας «ευρωπαϊκής» προσέγγισης του κόσμου και ενός νέου ευρωπαϊκού κοινωνικού και πολιτικού συμβολαίου.
Μπορεί το μυστικό μιας παγκόσμιας αποδεκτής κατανομής πόρων, πλούτου και εξουσίας να μην το έχει ανακαλύψει κανείς μέχρι τώρα, πάντως πρέπει να το επιδιώξουμε.
Η κυριαρχία του παρασιτικού Καπιταλισμού, ως αντιπαραγωγικής διαδικασίας από την άποψη της υλικής παραγωγής και αναπαραγωγικής από την άποψη της κοινωνικής κατάστασης έφτασε στο όριο, δεν είναι ανεκτός και αποδεκτός με τη μορφή, τις σχέσεις και τις ανισότητες που δημιούργησε.
Το δίλημμα είναι μεταξύ ενός νέου συλλογικού μοντέλου ελέγχου και εξημέρωσης των αγορών ή μιας εκ νέου υποταγή σε αυτές και τα συμφέροντα.
Έτσι το αίτημα σε παγκόσμιο επίπεδο επικεντρώνεται στην επίτευξη, καταρχήν μιας Νέας Παγκόσμιας Συλλογικής Χρηματοοικονομικής Αρχιτεκτονικής και εν συνεχεία αντικατάσταση του αυτοδιορισμένου διευθυντηρίου του κόσμου με μια νέα πολιτική, οικονομική και στρατιωτική παγκόσμια πολυπολική διευθέτηση.
Μια τέτοια κατεύθυνση πρέπει να περιλαμβάνει αναίρεση του μονοδιάστατου κόσμου, των επινοημένων ή κατασκευασμένων εχθρών, των μονομερών συμφερόντων, της ήπιας χειραγώγησης ή της αυταρχικής επιβολής της θέλησης του.
Τη νέα ισορροπία των παγκόσμιων οικονομικών πόλων, την εξισορρόπηση των ασύμμετρων σχέσεων ισχύος, τη συνολική επαδιατύπωση αξιών, σχέσεων και ισορροπιών μεταξύ κεφαλαίου-εργασίας, κοινωνίας-οικονομίας-πολιτικής, ΗΠΑ – Ευρώπης – Ρωσίας – Κίνας και του υπόλοιπου κόσμου.
Σε αυτή τη φάση μεταβολής, είναι πασιφανές το έλλειμμα των σοσιαλιστών της διεθνούς. Των σοσιαλιστών που έγιναν δημοφιλείς όταν παραδόθηκαν. Τότε που οι βεβαιότητες κυριαρχούσαν. Τώρα καλούνται να επανακάμψουν στις ριζοσπαστικές κοινωνικές και πολιτικές ρίζες τους. Να μετασχηματίσουν τη σοσιαλιστική φιλοδοξία και να διεκδικήσουν την παρουσία της στον 21ο αιώνα με σύγχρονους όρους.
«Αντίο αλλοτινή ζωή»
Μέχρι τώρα η κοινωνία είχε συνηθίσει να μην εκδηλώνεται με εξωτερικές μεγάλες πράξεις και χειρονομίες. Να επιλέγει μορφές έκφρασης και δράσης «πιο εσωτερικές» παρά «επί σκηνής». Τώρα κάτω από το βάρος των οικονομικών εξελίξεων, αρχίζει να αναζητεί νέα πολιτική και κοινωνική αλήθεια έξω από τις υπάρχουσες.
Οι πολίτες συνειδητοποιούν την ανάγκη για αλλαγές που απαιτούνται στο πολιτικό σύστημα, στους θεσμούς, στις υπάρχουσες ισορροπίες σε κόμματα και πρόσωπα και δεν πραγματοποιούνται.
Η δημοσκοπική εναπόθεση της ελπίδας στον «Κανένα» κάνει αισθητή στους υπάρχοντες φορείς κάποιες από τις μέχρι τώρα διεργασίες και επιλογές. Αναζητά να εκφράσει τη συσσωρευμένη ριζοσπαστική ενέργεια. Κηρύττει αντίσταση, κι όταν βρίσκει αφορμές εκρήγνυται.
Οι πιο ευαίσθητοι δέκτες, με φυσικό και ανεπιτήδευτο τρόπο ξεπερνάνε πολιτικές συμβάσεις σχημάτων και προσώπων και προχωράνε βήμα, βήμα.
Προς το παρόν υφίστανται ως ανοργάνωτο πλήθος, όπου τώρα ο καθένας πραγματοποιεί την ατομική αποκήρυξη, της μέχρι τώρα κατάστασης.
Ξεκινάει μια αδέσμευτη περιπλάνηση και πλησιάζει με ορμή προς την πολιτική ανυποταξία..
Η αφανής κοινωνία και οι αυτοδίδακτοι πολίτες αποκτούν συνείδηση της περιόδου που διανύουμε. Αυτοεξερευνά και αποκτά συνείδηση των δυνατοτήτων της.
Οι άγονες προσπάθειες διεκδικούν να δημιουργήσουν μια νέα ανέκδοτη όψη των πραγμάτων, μια νέα πολιτικοκοινωνική διέξοδο, γνήσια αποτύπωση μια νέας αλλαγής.
Μέχρι αυτή η προοπτική να αποκτήσει πραγματική πολιτική υπόσταση θα διαχειριστούμε τα υπαρκτά διλήμματα μας.
Venceremos
