Παρασκευή 2 Ιανουαρίου 2009

Δύναμη - μια προσέγγιση (Α' μέρος)


Χρησιμοποιώ κάτι από το εξαίσιο βιβλίο "Ο ηγέτης της αλλαγής" ως σημείο εκκίνησης της σημερινής δημοσίευσης... Σύμφωνα με τον ορισμό του βιβλίου λοιπόν:

Η δύναμη είναι η ικανότητα να πάρουμε αυτό που θέλουμε από το περιβάλλον με βάση το τι είναι διαθέσιμο...
Με βάση τον ορισμό αυτό το πρώτο που συζητήθηκε στη συνάντηση της ομάδας μας ήταν η επιθυμία και το τι ρόλο παίζει αυτή, καθώς στον ορισμό αυτό φαίνεται ότι η επιθυμία μας σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τη δύναμη.

Ωστόσο είναι καλό να διαχωριστεί ευθύς εξαρχής ότι η επιθυμία που αναφέρεται στον ορισμό είναι απαλλαγμένη από την προσδοκία εκπλήρωσης της! Αυτό είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί καθώς το να θέλει κανείς κάτι είναι ένα πράγμα, το να εξαρτάται από την εκπλήρωση της επιθυμίας του είναι ένα άλλο. Από εμπειρία, μπορεί να ειπωθεί ότι συχνά το δεύτερο προκαλεί την απογοήτευση καθώς προσελκύω την αντίδραση και την αντίσταση στο επιθυμητό...

Τα χαρακτηριστικά της δύναμης είναι τα ακόλουθα:

  1. Εκφράζεται μοναδικά ανάλογα με την προσωπικότητα του καθενός (δεν έχει στερεότυπη έκφραση)

  2. Σχετίζεται πάντα με κόστος και με ρίσκο (κάθε φορά που εκφράζουμε τη δύναμη μας υπάρχει κάποιο κόστος και κάποιο ρίσκο που εμφανίζονται ταυτόχρονα)

  3. Είναι ουδέτερη (μπορεί να είναι είτε "καλή" είτε "κακή" ανάλογα με τον τρόπο που χρησιμοποιείται)

  4. Είναι υπαρξιακή (υπάρχει μόνο στο "εδώ και τώρα")

  5. Βρίσκεται στη συνειδητή επιλογή (όχι μόνο του "Ναι" και του "Όχι" αλλά και του "Ναι, κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις")
Μέσα από τη συζήτηση προέκυψαν ως οι παρακάτω τρόποι που μπορεί να μας κάνουν να χάσουμε τη δύναμη μας:

Το να βάζουμε τους άλλους πάνω από τον εαυτό μας, πολύ συχνά παραγκωνίζοντας τα δικά μας θέλω και τη δική μας αίσθηση για το πως έχουν τα πράγματα. Για παράδειγμα, είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα από ευαίσθητα άτομα που κατανοούν πολύ καλά το τι θέλει ο άλλος, αλλά μην παίρνοντας χρόνο να αναγνωρίσουν τι θέλουν τα ίδια και το ποια είναι η δική τους αίσθηση για το τι πρέπει να γίνει, παραχωρούν τη δύναμη τους σε άτομα πιο διεκδικητικά από τα ίδια.

Δίνοντας τα εύσημα ή την αυθεντία σε κάποιον άλλο. Εδώ πέρα πολύ συχνά εκφραζόμαστε μέσα από εμπειρία άλλων και όχι από προσωπική εμπειρία, χάνοντας την ουσιαστική επαφή με αυτό που λέμε. Μια άσκηση που θα μπορούσε να γίνει σχετικά με αυτό αφορά την ομιλία σε πρώτο πρόσωπο για πράγματα που μας αφορούν. Π.χ. είναι διαφορετικής "ποιότητας" οι παρακάτω εκφράσεις:

Με έχει επηρρεάσει στο παρελθόν και ίσως ακόμη με επηρρεάζει η επιμονή μου να πετύχω αυτό που θέλω και μου στερεί τη χαρά αν τελικά το πετύχω.
Ο άνθρωπος γενικά επιμένει να πετύχει αυτά που θέλει και αυτή η επιμονή τον κάνει να στερείται τη χαρά όταν τελικά τα πετυχαίνει.
Παρατηρείστε ότι στο πρώτο παράδειγμα δίνεται η δυνατότητα στον άλλο να έχει διαφορετική άποψη για την προσωπική εμπειρία για το γεγονός που εκφράζεται ενώ στη δεύτερη περίπτωση εκφράζεται ένας γενικός κανόνας που στερεί την ελευθερία της προσωπικής άποψης. Πως μπορεί να διαφωνήσει κάποιος; Ωστόσο αυτή η αποδυνάμωση που μπορεί να κάνουμε ακούσια στους άλλους με τη χρήση της δεύτερης πρότασης, θα λέγαμε ότι "γυρνάει μπούμεραγκ" στον ομιλούντα, καθώς του στερεί την αίσθηση της προσωπικής δύναμης αλλά τον "ταμπουρώνει" πίσω από μια "συλλογική προκάλυψη". Πόσο πραγματικά δυνατός είναι κάποιος που έχει την ανάγκη μιας τέτοιας προκάλυψης;

Να διευκρινίσω ότι σε καμιά περίπτωση δεν αρνούμαι την ύπαρξη συλλογικής εμπειρίας, συλλογικών κανόνων κλπ. Αλλά προκειμένου κανείς να κάνει ένα ουσιαστικό μοίρασμα για την ανθρώπινη εμπειρία είναι σημαντικό να πάρει την προσωπική ευθύνη για το κομμάτι εμπειρίας που του αναλογεί και να αναγνωρίσει στους άλλους το δικαίωμα να κάνουν το ίδιο! Σε καμιά περίπτωση δε σημαίνει ότι όλοι θα πρέπει να εκφράζονται έτσι ή με τον ίδιο τρόπο π.χ. αυτή τη στιγμή μαίνονται επιθέσεις των Ισραηλινών στη Λωρίδα της Γάζας και κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει αυτό. Αλλά τι γίνεται όταν μοιραζόμαστε κομμάτια ανθρώπινης εμπειρίας για τα γεγονότα και το τι προκαλούν μέσα μας;

Στην ίδια κατηγορία μπαίνει και η χρήση γενικοτήτων. Αν π.χ. μπορούμε να είμαστε συγκεκριμένοι σε αυτά που θέλουμε, που ζητάμε, που επιθυμούμε και που απαιτούμε έχουμε περισσότερες πιθανότητες να τα λάβουμε. Αν πούμε "θέλω να είμαι ευτυχισμένος" πρόκειται για κάτι πολύ γενικό. Αν όμως πούμε ότι "θέλω να μπορώ να μοιράζομαι μεγαλύτερο κομμάτι του εαυτού μου και θα το κάνω παίρνοντας την προσωπική μου ευθύνη ακόμη και προκαλώντας πιθανές δυσαρέσκειες" έχουμε κάτι πολύ συγκεκριμένο που μπορεί να λειτουργήσει σαν οδοδείκτης!

Και μη νομίζουμε ότι το θέμα είναι λεκτικό. Απλά με τις λέξεις, μπορούμε να γίνουμε λίγο πιο συνειδητοί του ποιο είναι το μήνυμα που μεταφέρουμε και του βαθύτερου λόγου για τον οποίο το μοιραζόμαστε.

Ατόφιος

Υ.Γ. Εδώ τελειώνει το πρώτο μέρος. Θα υπάρξει μια δεύτερη ανάρτηση σε συνεργασία με τον deBarzak εξετάζοντας τις φυσικές έννοιες της Δύναμης, της Ενέργειας και των Μαύρων Τρυπών και θα γίνει μια προσπάθεια σύνδεσης με το χώρο της καθημερινής μας εμπειρίας (πραγματικά μεγαλεπήβολο σχέδιο!)
Velvet Revolution